ღ مهراטּ مدیرے اسطوره تکرار نشدنے ღ

محمدصادق شايسته: در حالي كه اين روزها خبر از آمدن مجموعه «گنج مظفر» به شبكه نمايش خانگي است. ظهر شنبه مهران مديري رسما ساخت مجموعه آيتمي «شوخي كردم» را آغاز كرد. به گزارش کافه سینما، مجموعه اي كه در آن تعدادي زيادي از سرشناس ترين بازيگران كمدي بيست سال اخير تلويزيون دور هم جمع شده اند تا پس از «جنگ 77» كه آن را آخرين اثر موفق مهران مديري در آيتم سازي مي دانند يك محصول آيتمي ديگر بسازند اما اين بار براي شبكه نمايش خانگي. هفت صبح در اولين روز تصوير برداري اين مجموعه سري به پشت صحنه آن زد تا از حال و هواي شروع كار، لوكيشن مجموعه و تغييرات اين كار مديري نسبت به آثار اخيرش گزارشي تهيه كنند كه آن را در ادامه مي خوانيد.

عكس: كوروش جوان

قلعه پاي كوه مهران مديري

شنبه، ساعت 1 ظهر، جايي در نزديكي هاي بزرگراه ارتش. در كوچه پس كوچه هاي متعدد يكي از شمال شرقي ترين نقاط تهران به جايي مي رسيد كه جاده آسفالت تمام مي شود و در امتداد جاده اي خاكي و چند متر مانده به كوه به ساختماني خود نمايي مي كند كه بيش از هر چيز شبيه برجك قلعه هاي قديمي است. اينجا لوكيشن مجموعه «شوخي كردم» به كارگرداني مهران مديري است. مقابلتان ساختماني 4 طبقه و دايره شكل وجود دارد كه كنارش سوله اي عريض و طويل قرار گرفته، سوله اي كه دكورهاي مجموعه در آن ساخته شده. هر طبقه از ساختمان مربوط به بخش خاصي است، يك طبقه تيم تداركات، يك طبقه اتاق گريم و اتاق نويسندگان و روابط عمومي و طبقه آخر هم اتاق مخصوص مهران مديري است. از امروز و در اين مكان قرار است تا سه ماه آينده 60 بازيگر سرشناس دنياي كمدي جلوي دوربين مديري قرار بگيرند تا او پس از يك دهه بار ديگر مجموعه اي آيتمي را بسازد و به شبكه نمايش خانگي عرضه كند. همه گروه در تب و تاب اولين روز رسمي تصوير برداري مجموعه هستند. ناگهان خبر مي رسد اولين آيتم قرار است خارج از سوله و در رستوراني نزديك به لوكيشن اصلي تصوير برداري شود، عوامل فني و بازيگران سوار بر ماشين ها به سمت لوكيشن مي روند.

و «شوخي كردم» آغاز مي شود

حدودا ساعت 2 است و دوربين ها آماده تصويربرداري شده اند، دوربين هاي بسيار كوچك و ريزه ميزه اي كه با كيفيت «HD» تصاوير را ضبط مي كنند. اين اولين بار است كه مديري از اين دوربين ها براي ساخت يك مجموعه بهره مي برد. هوا گرم است، هنرورها لباس پوشيده اند تا مديري بيايد و ضبط آغاز شود. سكوت عجيبي بين تمام عوامل وجود دارد. هيچ كس از يك حد صدايش را بالاتر نمي برد. هميشه اين تصور وجود داشته كه در زمان حضور مديري پشت صحنه كار اين سكوت حكم فرماست اما اين سكوت با وجود نبود مديري سر صحنه كمي غير طبيعي است آن هم در يك كار كمدي. پوپك مظفري دستيار يك كارگردان و برنامه ريز مجموعه مي گويد گروه به داشتن اين سكوت عادت كرده اند. سكوتي كه به اعتقاد او مستقيما به شخصيت و كاريزماي مديري بر مي گردد. خب مديري به شدت سر كار جدي است اما مظفري مي گويد اين جدي بودن به هيچ عنوان تعريف بداخلاقي ندارد:« يك نوع مديريتي آقاي مديري دارد كه اصلا نامش را نمي توان بداخلاقي گذاشت. فقط هيچ كس در هر جايگاهي كه باشد نمي تواند از يك فاصله اي مشخصي به آقاي مديري نزديك تر شود و اين شخصيت آقاي مديري است.» بالاخره مهران مديري وارد لوكيشن مي شود. شروع به بازديد مكان مي كند، جاي نور و دوربين ها را بالا و پايين مي كند، هنرورها را با دقت كنار هم مي نشاند، با امير كاوه آهنين جان بازيگر اين آيتم صحبت مي كند و بعد از چند تمرين كوتاه استارت كار را مي زند. جالب است كه مديري نام تك تك هنرورهايش را مي داند و حتي هر كدام را به اسم كوچكشان صدا مي كند.

خنده اي به معناي رضايت

ضبط شروع مي شود، آهنين جان در حال سخنراني است. مديري يك بار، دو بار، سه بار كات مي دهد. اما هنوز رضايت ندارد، سخت گيري اش براي ضبط يك آيتم سه چهار دقيقه اي عجيب است. چند بار يك مسير نسبتا طولاني بين مانيتور كارگرداني و جايي كه بازيگرش حضور دارد را طي مي كند، خيلي آرام و آهسته با او صحبت مي كند، يك سري قسمت ها را برايش بازي مي كند و آهنين جان دوباره شروع مي كند، اين بار مديري پشت مانيتور مي خندند و رضايت خود را اعلام مي كند. اين نكته را پس از ديدن چند آيتم متوجه مي شويد كه خنده مديري يعني رضايت از اجراي بازيگر و مهر تاييد بر برداشتي كه انجام شده. پس از ضبط آن آيتم نوبت به خود مديري مي شود كه توسط مهرداد شكرآبي گريم شود، سيبيل پك و پهني برايش مي گذارند و او اجرايي تك نفره را جلوي دوربين آغاز مي كند.در برداشت يك مديري خنده اش مي گيرد، برداشت دو و سه هم به همين ترتيب، همه اعضاي گروه زير زيركي مي خندند و سر برداشت چهارم يك دفعه مديري در حالي كه نمي تواند خنده اش را كنترل كند مي گويد:«من خودم اين متن را نوشته ام، چرا اينقدر خنده ام مي گيرد؟!» و كسي جوابي برايش ندارد.

شايد عطاران هم بيايد

گروه پس از پايان ضبط آيتم مديري به لوكيشن اصلي كه همان سوله هاست بر مي گردند. سوله اي كه نزديك به هشت دكور آن ساخته شده و قرار است تعدادي دكور ديگر هم به مرور اضافه شود. البته ناقص بودن دكورها به اين دليل است كه متن ها بايد تكميل تر از چيزي شوند كه الان هست. يك سري از دكورها ثابت خواهند بود. چون به گفته حميد برزگر يكي از نويسندگان اين مجموعه يك سري از آيتم ها ثابت خواهند بود و يك سري از آيتم ها هم متغير هستند كه به فراخور موضوعات طراحي هاي متفاوت تري خواهند داشت. البته نمي شود لو داد دكورها چه شكلي هستند، يكي از جذابيت هاي مجموعه مخفي ماندن فعلي اين دكورهاست، ولي آن ها كه سليقه مديري را قبول دارند خيالشان راحت باشد كه دكورها جذاب و ديدني اند. سيامك انصاري، مهران غفوريان، رضا شفيعي جم، جواد رضويان، اليكا عبدالرزاقي، نادر سليماني، رامين ناصر نصير، بيژن بنفشه خواه و ادامه لشگر 60 نفره بازيگران بايد بيشتر هنرنمايي خود را لا به لاي اين دكورها بيرون بريزند. وسط همه اين ها ناگهان يادمان مي آيد كه در اين مدت همه از خودشان سوال كرده اند كه مهران مديري همه قديمي ها را دور خودش جمع كرده پس چرا خبري از رضا عطاران نيست. خصوصا بعد از آن كه با همبازي شدن اين دو نفر در مجموعه ناتمام «قلب يخي» تقريبا همه شايعات در خصوص قهر و اختلافات اين دو نفر به پايان رسيده بود. مظفري در اين خصوص خبر جالبي مي دهد:« هنوز هم صحبت در اين خصوص وجود دارد شايد خود آقاي مديري با آقاي عطاران صحبت كنند و ممكن است اتفاقاتي رخ دهد، به نظرم يك جايي در اين كار آقاي مديري به سراغ آقاي عطاران خواهد رفت.»

همراهي يك گروه براي نتيجه بهتر

هواي سوله خنك تر است. زمان زيادي است سيامك انصاري و رامين ناصر نصير در حال تمرين يكي از ايتم ها در دكور مخصوص به آن آيتم هستند. اما پشت مانيتور مهران مديري بي قراري مي كند، مدام در بين تمرين دو بازيگرش از تيم فني و دكور مي خواهد يك كارهايي روي دكور انجام دهند. بازيگران آماده ضبط شده اند، اما مديري نه. كمي اين پا اون پا مي كند و در نهايت با معذرت خواهي از گروه مي گويد:«حيف است، اين دكور يك سري اشكالات كوچك دارد كه بايد اول رفع و رجوع شود، حيف است اين آيتم خوب ضايع شود» همه با آرامش حرف مديري را پذيرفته و براي ضبط آيتم بعدي آماده مي شوند. مديري چند لحظه همراه با نويسندگانش از دكور خارج مي شوند. قاعدتا هر كسي منتظر است تا غرولندهايي از بچه هايي كه يك ساعت دكور را آماده كرده بودند و با نظر مديري همه چيز به هم ريخت بشنوند. اما هيچ كس خم به ابرو نمي آورد، اين اتفاق يك بارديگر هم تكرار مي شود. اما باز هم همه چيز ارام است. حتي وقتي از يكي بپرسيد از اين اتفاق ناراحت يا عضبي نيستي، جواب مي شنويد:«خب آقا مديريه ديگه حتما مي دونه چي بهتره» مظفري مي گويد روش مديري در كارگرداني كارهاي آيتمي متفاوت است:« آقاي مديري در آيتم خيلي در لحظه تصميم مي گيرند، مثلا چند دقيقه اي سكوت مي كنند و ناگهان يك ايده كاملا جديد در خصوص ان آيتم به ذهنشان مي آيد و بعد مشغول صحبت با نويسندگان مي شوند و دست آخر همه چيز در خصوص آن آيتم تغيير مي كند. در سريال شما بازيگران ثابت و شخصيت هاي مشخصي داريد ولي در كار آيتمي بازيگري مشخص و گريم شدن ولي آقاي مديري در آخرين لحظه تصميم مي گيرند فلان بازيگر براي اين آيتم بهتر است و بازيگران جا به جا شوند. شايد اين تصميمات كار ما را سخت تر كند اما وقتي نتيجه را مي بينيم خستگي همه در مي رود.»

ديگر وقت اشتباه نيست

حدود ساعت 9:30 شب آخرين آيتم روز اول هم ضبط مي شود. آيتمي كه قرار بود در چند برداشت و با قاب هاي مختلف ضبط شود اما با يك برداشت رضايت مديري جلب مي شود و مي گويد:«خيلي خوب در آمد، حيف است به آن دست بزنيم.» و در حالي كه قبل از ضبط آيتم حسابي براي قاب هاي مختلف برنامه ريزي كرده بود اما پايان تصوير برداري روز اول را اعلام مي كند و با گفتن يك «خسته نباشيد» به گروه، كار را به پايان مي رساند. با اين كه كمي زود است قضاوت كنيم نتيجه سه ماه تلاش گروه «شوخي كردم» با اين همه بازيگر چه خواهد شد اما مديري خوب مي داند پس از تجربه تلخ «قهوه تلخ» و تجربه نه چندان موفق «ويلاي من» بايد برگ برنده اي اساسي براي مخاطبانش رو كند. اشتباه در اين مسير مي تواند ضرر جبران ناپذيري براي مديري باشد اما او تا به حال چندين بار نشان داده قابليت اوج گيري دوباره پس از افول را دارد. بهتر است «شوخي كردم» همان اوج گيري دوباره مديري باشد چون هم براي او اتفاق خوبي خواهد افتاد و هم براي مخاطبيني كه مدت هاست دلشان براي ديدن كار كمدي خوب و قابل قبول تنگ شده است.

شوخي كردم يك اتفاق ويژه

شايد بازگشتن به دنياي آيتم سازي ان هم پس از بيش از يك دهه ريسك بالايي براي مديري محسوب شود. اما پوپك مظفري نظر ديگري دارد:« همه ما مطمئنيم كه يك اتفاق ويژه خواهد افتاد، به نظرم اين هوش آقاي مديري است كه در اين مقطع زماني مجددا كار آيتمي بسازند چون به هر حال باز هم فرصت سريال سازي داشتند اما حتما يك چيز ويژه اي پشت اين كار ايتمي هست كه آقاي مديري به سراغ ساخت آن رفته است بايد منتظر ماند و ديد آن اتفاق ويژه چه خواهد بود.» امير مهدي ژوله كه در كنار خشايار الوند، حميد برزگر و الهه زارع نژاد به عنوان نويسنده ثابت «شوخي كردم» مشغول فعاليت است اين مسئله را قبول ندارد. او معتقد اين مجموعه مدل جديدي از ايتم سازي است. ژوله مي گويد:«اينجا بحث انتقاد است، شوخي ها جدي تر است، موضوعات جدي تر هستند، معنا و مفهوم در آيتم هاي اين مجموعه جايگاه بالايي دارند و همه چيز خيلي شبيه واقعيت هاي روز جامعه است البته اغراق شده و به شكل كمدي»

سهم جداگانه براي بازيگران معتبر

جدا از جذابيت حضور 60 بازيگر در اين مجموعه مي تواند بسيار دردسر ساز هم باشد. به هر حال بعضي از اين بازيگران خودشان كارگرداني كرده اند، يا جايگاه خاصي در دنياي كمدي دارند قاعدتا انتظار دارند سهم عمده اي در اين مجموعه داشته باشند، مظفري مي گويد خيلي از بازيگران ابتدا در خصوص اينكه چقدر قرار است در اين مجموعه فرصت بازي به آن ها برسد نگران بودند اما اعتمادي كه به مهران مديري دارند خيلي از اين مشكلات را حل كرده است:«اقاي مديري خيلي به اين موضوع فكر كردند و براي تعدادي از بازيگران آيتم هاي ثابت با لوكيشن هاي فيكس در نظر گرفتند. به هر حال اين ها بازيگران بزرگي هستند كه هر كدام به تنهايي براي اعتبار يك فيلم و سريال كافي هستند و طبيعي است كه دوست داشته باشند به اندازه كافي در اين كار نقش و سهم داشته باشند ولي خدا را شكر اين بازيگران به آقاي مديري اعتماد كامل دارند و هميشه از اين اعتماد نتيجه خوبي گرفته اند، اينجا هم با همان اعتماد وارد كار شده اند.»

بازيگراني كه مي آيند و مي روند

اما اگر خيال كرده ايد در اين لوكيشن هر روز همه چهره هاي مطرح كمدي در كنار هم جمع مي شوند اشتباه كرده ايد. بازيگران فقط به فراخور آيتم ها و نيازي كه به حضور آن ها احساس مي شود در اين مجموعه حضور خواهند داشت. نحوه بسيتن قرارداد اين همه بازيگر هم جالب است. مظفري در اين خصوص مي گويد:«ما با كارهاي ديگر آن ها هماهنگ كنيم، اين يعني آن ها مي توانند سر كارهاي ديگر هم حضور داشته باشند. به هر حال بسياري از اين بازيگران آدم هاي پركاري هستند كه نمي توان براي يك كار آيتمي به اين شكل سه ماه آن را نگه داشت. فقط همه اين بازيگران مي دانند كه اگر سر هر كار ديگري رفتند يك يا دو روز در هفته را براي حضور در «شوخي كردم» بايد خالي كنند.» اما اينكه چه روزي هر بازيگر خودش را آماده حضور در «شوخي كردم» كند خيلي مشخص نيست و اين كار تيم توليد را خيلي سخت مي كند چون به گفته حميد برزگر گروه نويسنده ها متن ها را بدون توجه به اسامي بازيگران مي نويسند و در نهايت مهران مديري تصميم خواهد گرفت كه در هر آيتم چه بازيگراني بازي كنند.

منبع: هفت صبح